the translators agency and ideological manipulation in translation: the case of political texts in translation classes in iran

در این تحقیق به نقش واسطه ای مترجم در ایجاد تغییرات ایدئولوژیک در ترجمه متون سیاسی پرداخته شده است. بدین منظور محقق متنی سیاسی در خصوص ادعاهای آمریکا در مورد برنامه هسته ای ایران را انتخاب کرد. این متن از سایت spacewar.com انتخاب شد که دارای ایدئولوژی مغرضانه در مورد برنامه هسته ای ایران است. سپس یک گروه 30 نفره از دانشجویان کارشناسی ارشدرشته مترجمی زبان انگلیسی دانشگاه شیخ بهایی انتخاب شدند. این دانشجویان بواسطه گذراندن مقطع لیسانس زبان انگلیسی با مفاهیم اساسی ترجمه از قبیل معادل سازی، مباحث فرهنگی و مباحث اخلاقی در ترجمه آشنا بودند. در ابتدااز دانشجویان خواسته شد تا صرفا متن انتخابی را ترجمه کنند، بدون اینکه از هدف و یا انگیزه محقق مطلع شوند.هدف از این کار بررسی میزان دستکاری دانشجویان در ترجمه متن بصورت ناخود آگاه بود. محدودیتی از نظر زمان و دسترسی به منابع و لغتنامه برای دانشجویان ایجاد نشد. در ادامه و برای بار دوم از دانشجویان خواسته شد تا همان متن را به منظور چاپ در روزنامه کیهان ترجمه کنند.این کار به منظور بررسی میزان دستکاری آگاهانه دانشجویان در متن صورت گرفت. ترجمه های انجام شده با استفاده از چهارچوب تحلیل گفتمان وندیک تحلیل شد و پنج عامل حذف ، اضافه، مجهول سازی، واژه گزینی و modality مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که تفاوت معنی داری بین دو گروه ترجمه انجام شده توسط دانشجویان وجود ندارد. به عبارت دیگر دانشجویان اقدامی در جهت دستکاری متن مبدا با توجه به نوع کاربرد ترجمه ، ایدئولوژی و فرهنگ زبان مبدا انجام نداده اند. نتایج تحقیق همچنین نشان داد که واژه گزینی متداول ترین شیوه ایجاد تغیر در متن توسط دانشجویان بوده است.